Trends in 2024

'Vroegsignalering en halvering saneringsperiode stimuleren hulpvraag'


Meer mensen vroegen hulp bij financiële zorgen

Uit onze kwartaalmonitor, die we samen met Divosa uitvoeren, werd ons in de loop van 2024 al duidelijk dat de vraag naar financiële hulp gedurende het jaar toenam. Onze jaarcijfers bevestigen dat beeld. In 2023 hielpen NVVK-leden 79.514 inwoners met een financiële hulpvraag, in 2024 steeg dat aantal tot 82.120 inwoners. Het betreft een brede hulpvraag, het kan een informatieverzoek zijn, behoefte aan advies of een concrete hulpvraag die leidt tot een langer hulptraject. We denken dat de inzet op vroegsignalering bijdraagt aan deze ontwikkeling.

Vroegsignalering is te vergelijken met zaaien; een kaartje dat achtergelaten wordt in een brievenbus van iemand die niet opendoet (ondanks dat er betaalachterstanden zijn en ondanks dat iemand van de gemeente aanbelt) kan maanden of jaren later alsnog leiden tot contact met de gemeente.
Deze toegenomen hulpvraag is precies waar we op hoopten toen de aflossingstermijn werd gehalveerd. 18 maanden in een schuldregeling betekent: eerder perspectief op een duurzaam gezonde financiële situatie. Dat vooruitzicht verlaagt de drempel om hulp te vragen, denken we.



Meer schulden opgelost, vaker saneringskredieten

Onze leden slaagden er in 2024 in om schulden vaker definitief op te lossen. Het aantal schuldregelingen steeg van 15.203 in 2023 naar 17.179 in 2024. Meer hulpvragen leiden niet automatisch tot meer oplossingen, omdat schuldsituaties vaker complex zijn. Bovendien werden er sinds juli 2024 vaker schuldregelingen voorgesteld waarbij afloscapaciteit ontbrak, vanwege het hanteren van het vrij te laten bedrag (vtlb). Dat het aantal opgeloste schulden steeg, is een prestatie van onze leden en hun medewerkers.

Binnen de schuldregelingen nam het aandeel 'saneringskredieten' verder toe tot 73 % van de schuldregelingen. Het aantal door leden overeengekomen betalingsregelingen tussen hulpvragers en schuldeisers steeg ook sterk ten opzichte van 2023. Hier is echter geen sprake van een nieuwe ontwikkeling; het verschil heeft te maken met onderrapportage over 2023 die over 2024 is hersteld.



Vaker inzet op begeleiding

De kortere saneringsperiode en de schuldregeling zonder afloscapaciteit vragen om nog meer aandacht voor begeleiding en nazorg, om herhaling te voorkomen. In 2024 kozen de hulpverleners bij NVVK-leden er vaker voor vormen van begeleiding aan te bieden aan hulpvragers. De precieze vorm die ze aanbieden is maatwerk, afhankelijk van de behoefte van de hulpvrager. Ook de termijn varieert: begeleiding bieden we zo kort als kan en zo lang als nodig.

Budgetcoaching werd in 2023 17.437 keer aangeboden, in 2024 19.999 keer. Aan de stijging van het aantal geopende budgetbeheerrekeningen (46.577 in 2023, 47.011 in 2024) zien we dat budgetbeheer ook vaker aangeboden werd.

Lees hier ook een gesprek tussen financieel hulpverlener Lilian Kooistra en Marijke Beens van deurwaarder LAVG, over de vraag of verplicht budgetbeheer een oplossing is voor hulpvragers die uitkomen bij een schuldregeling zonder afloscapaciteit.