‘Het is al lange tijd duidelijk dat het bieden van ondersteuning aan hulpvragers essentieel is voor een duurzame, schuldenvrije toekomst. Een groot deel van de elementen van het project Basisdienstverlening draait dan ook om begeleiding’, zegt senior beleidsadviseur Judith van Geffen.

Hart van Basisdienstverlening is: begeleiding

Begeleiding en nazorg vormen de kern van het basisdienstverlening-project. Van de 20 elementen uit het project zijn er 11 die hier betrekking op hebben.

Judith: ‘Waar we in het verleden vooral bezig waren met het regelen van schulden, zien we nu dat er meer nodig is. Mensen hebben soms hulp nodig om weer zelfstandig te worden. Welke hulp zij nodig hebben is niet altijd eenvoudig vast te stellen, en hoelang de hulp moet duren ook niet. Waar de een moet leren budgetteren heeft de ander juist hulp nodig om weer vertrouwen in zichzelf te krijgen.’

Breder kijken bevordert stabiliteit

‘Daarnaast bieden we ook bredere ondersteuning om bij te dragen aan een stabiele financiële situatie. Maak je gebruik van alle voorzieningen? Wat is er nodig om je inkomen te verhogen? Kunnen we je helpen met het zoeken naar werk? Hoe gaat het thuis? Ben je gezond? Zit je goed in je vel? Kun je bij iemand terecht als dat even niet zo is? Ben je eenzaam? Heb je veel stress of zorgen op een ander gebied?’

‘Als financieel hulpverlener is het belangrijk om te beoordelen of de hulp die je aanbiedt, effectief is. Hoe bepaal je samen dat het beter gaat? En vooral, hoe bewaak je de autonomie van de hulpvrager? Hoe blijf je naast hem staan, en niet erboven? Hoe zorg je ervoor dat mensen hun eigen keuzes blijven maken en je niet alles uit handen neemt? We zouden allemaal nog met zijwieltjes fietsen als niemand ons ooit het vertrouwen had gegeven dat we het zonder konden.’

Sociaal minimum moet omhoog

NVVK-leden en hun medewerkers zetten zich met veel energie in om mensen van hun financiële zorgen af te helpen. Tegelijk merken we dat er meer nodig is. ‘Omdat we het vrij te laten bedrag als norm voor de afloscapaciteit hanteren, komen we vaker uit op een aanbod aan schuldeisers zonder afloscapaciteit. Een groot deel van onze hulpvragers komt maandelijks structureel geld tekort.’

‘Dan is begeleiding soms vooral: beschikbaar zijn. Op zoek gaan naar fondsen zodat de tandarts of het nieuwe kinderbed toch betaald kunnen worden. Helaas is dit nodig, gelukkig kúnnen we dat ook. Maar wat ons betreft is het een tijdelijke aanpak, tot het sociaal minimum naar een toereikend niveau is verhoogd.’

Het begint met vertrouwen winnen

Wat Judith betreft is duidelijk dat het aanbieden van begeleiding en ondersteuning bij geldzorgen geen one-size-fits-all oplossing is. ‘Begeleiding begint wel altijd met het winnen van vertrouwen. Dit betekent dat al bij het eerste telefoontje naar jouw organisatie of zelfs bij de zoektocht op Google duidelijk moet zijn dat jouw hulpverlening er voor mensen is, en dat je samen met de hulpvrager gaat werken aan een toekomst zonder geldzorgen.’

Begeleiding: er is al veel, het wordt nog beter

In 2024 hebben we veel leden gesproken over hoe zij begeleiding hebben ingericht. Judith: ‘We waren blij verrast. Er is al veel. De Handreiking Begeleiding die door VNG en NVVK is uitgebracht biedt een uitgebreid overzicht over hoe NVVK-leden en anderen begeleiding kunnen inrichten.’

‘Het is een uitgebreid document, misschien schrok de omvang lezers af. Maar denk vooral niet dat je helemaal bij nul moet beginnen. Integendeel, gemeenten hebben al vele manieren gevonden om mensen zich gehoord, gezien en ondersteund te laten voelen. Kan het beter? Natuurlijk, altijd. Daar werken we hard aan met elkaar.’